Του Άγγελου Κωνσταντίνου
Ο Ιωάννης Συκουτρής στο βιβλίο "Επιτάφιοι προς τιμήν των πεσόντων εις τας αρχαίας Αθήνας", αναφέρει πως στις τελετές προς τιμή των πεσόντων στον πόλεμο μεταξύ άλλων διοργανώνονταν λαμπαδηδρομίες εφήβων. Πιο συγκεκριμένα στη σελίδα 12 του βιβλίου αναφέρει:
"Ο επιτάφιος προήλθεν από τους αυτοσχεδίους ομιλίας, τας οποίας έλεγαν εις τας Αθήνας κατά την ταφή των εν πολέμω πεσόντων πολιτικοί άντρες οριζόμενοι προς τούτο υπό της πόλεως. Την τελετήν συνεπλήρωναν αγώνες ωργανωμένοι από το κράτος κατά παναρχαίαν συνήθειαν -ενθυμίζω τα άθλα επί Πατρόκλω της Ιλιάδος– προς τιμήν των νεκρών, αγώνες αθλητικοί, επιδείξεις μουσικαί, ιπποδρομίαι, δρόμος εφήβων εν όπλοις, λαμπαδηδρομίαι εφήβων. Το κράτος αντιτάσσει έτσι εις την απώλειαν των υπερασπιστών του την σωματικήν και πνευματικήν αλκήν της νεότητος και διατρανώνει δι’αυτής την πίστην του εις την συνέχειαν της φυλής, εις την αιωνιότητά της υπεράνω των ατόμων και των γενεών."
Ο ιστορικός Παυσανίας αναφέρει σχετικά με τις λαμπαδηδρομίες:
"Στην Ακαδημία Πλάτωνος υπήρχε ένας βωμός αφιερωμένος στον Προμηθέα• στον ήρωα, που, κατά την μυθολογία, έφερε την φωτιά στους ανθρώπους. Από το βωμό αυτό του Προμηθέα ξεκινούσε ένας αγώνας λαμπαδηδρομίας. Το αγώνισμα ήταν διπλό. Δεν αρκούσε να τρέξει κάποιος γρηγορότερα από τους άλλους. Έπρεπε να φθάσει πρώτος στο τέρμα, με την λαμπάδα του αναμμένη. Αν έφθανε κάποιος πρώτος αλλά με σβησμένη λαμπάδα, δεν κέρδιζε".
Ο καθηγητής Martin West, στο βιβλίο του: ''Ινδοευρωπαϊκή ποίηση και μυθολογία'', αναφέρει σχετικά:
"Οι Έλληνες ποιητές κάνουν λόγο για την ‘καθαρή δάδα (λαμπάς) του ήλιου, τη λάμπα του θεού’. Με μια παρόμοια ποικιλία εκφράσεων γίνεται αναφορά στον ήλιο και στην παλαιά αγγλική ποίηση: rodores candel, καντήλι του ουρανού".
Η λέξη "λαμπάς" συσχετίζεται με το θείο και τις κοινές παραδόσεις των λαών της Ευρώπης.
Η δάδα ως σύμβολο εμφανίστηκε ξανά στην Εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία, στις παρελάσεις των SS και στη χιτλερική νεολαία. Συμβολίζει την μέσω της φωτιάς ένωση της ψυχής των νέων μαχητών με τους νεκρούς.
Heinrich Anacker
Για το συμβολισμό της φλόγας, του πυρσού και της λαμπαδηδρομίας στη Εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία αρκεί να παραθέσουμε λίγους στίχους από το πολεμικό εμβατήριο του Heinrich Anacker, του «ποιητή της φαιάς στρατιάς»:
«Ο πυρσός περνά από χέρι σε χέρι/
Όταν ο θάνατος τον αρπάζει από κάποιον/
Ο πιο κοντινός τον ξαναπαίρνει/
Οι πυρσοί αλλάζουν χέρια/ Συνέχισε...
Θα τον μεταφέρουμε λοιπόν και συ και εγώ/
αυτόν τον πυρσό, προς ένα τέλος μακρινό/
στο τέλος του δρόμου./
Ο πυρσός λάμπει καθάρια!/
Ήδη μπροστά μας, μέσ' τη σκοτεινιά καρτερούν/
οι Άλλοι!»
The Stormtrooper
